Sociale veiligheid
Een veilige omgeving is voor iedereen! Ook tijdens het doen van vrijwilligerswerk. Maar wie is daar verantwoordelijk voor? Wat doe je als mensen ongewenst gedrag ervaren? Kun je je daarop voorbereiden? En hoe zorg je ervoor dat het ook veilig blijft?
Preventief beleid
MOOIWERK helpt je op weg met sociale veiligheid. We leggen hierbij de nadruk op ‘preventief beleid’. Oftewel: zorgen dat je ongewenst gedrag zoveel als mogelijk vóór bent. Zekerheid bieden dat het niet gebeurt, kan helaas niet. Maar door samen duidelijke afspraken en regels op te stellen, heb je altijd iets om op terug te vallen. Lees hier hoe je ongewenst gedrag kunt herkennen.
Aan de slag met 6 stappen
Je kunt deze pagina zien als één groot stappenplan. Goed om te weten: elke stap bestaat uit meerdere kleine acties. Het beste wat je kunt doen, is iemand verantwoordelijk maken om deze stappen uit te voeren. Om te zien welke stappen er van jou van toepassing zijn en welke je kan overslaan, bekijk je eerst alle preventie maatregelen. Tip: sla deze pagina op onder je favorieten, zodat je tussendoor kunt checken hoever je bent!
- ⬇️ Voorbereiden en starten
- ⛔ Breng de risico’s in beeld
- ✋ Opstellen en uitvoeren beleid
- 👁️ Zichtbaar maken van je beleid
- 🗣️ Blijf het onderwerp levend houden
- 💡 Leren en verbeteren
Stap 1. Voorbereiden en starten
- Neem contact op met MOOIWERK. Laat weten dat jullie aan de slag willen met sociale veiligheid. Onze collega’s geven gratis advies en denken met jullie mee.
- Zet sociale veiligheid op de bestuursagenda. Maak het een vast onderwerp in vergaderingen.
- Stel een werkgroep samen. Betrek een bestuurslid en één of meer vrijwilligers (bij voorkeur een VCP’er) die dit thema willen trekken.
- Bepaal samen jullie doel. Bijvoorbeeld: “Wij willen een organisatie zijn waar iedereen zich veilig en welkom voelt.”
- Weet wat je verplichtingen zijn. Lees welke (wettelijke) regels gelden voor jouw organisatie. Denk aan de ARBO (veilig en gezonde werkomgeving), de privacy wetgeving AVG (Algemene Verordening Gegevensbescherming) en je moet als organisatie verzekerd zijn. Kijk op de pagina van wet- en regelgeving als je hier meer over wilt weten.
- Betrek je vrijwilligers. Bespreek het thema op een ALV of bijeenkomst. Vertel over jullie doel, vraag om ideeën en nodig mensen uit om mee te denken.
Stap 2. Breng de risico’s in beeld
- Doe een risicoscan. Vraag leden en vrijwilligers hoe zij de sociale veiligheid ervaren (gebruik deze link om meer te lezen over de risicoscan).
- Bespreek de resultaten met de werkgroep.
- Bepaal prioriteiten. Wat vraagt de meeste aandacht?
- Maak afspraken. Wijs voor elk actiepunt een verantwoordelijke aan, spreek deadlines af en houd het onderwerp op de agenda.
Stap 3. Opstellen en uitvoeren beleid
- Stel een VCP’er (vertrouwenscontactpersoon) aan. Deze persoon is een aanspreekpunt binnen de organisatie.
- Maak duidelijke regels. Stel samen met vrijwilligers huisregels en gedragsregels op.
- Leg vast hoe je met meldingen omgaat. Maak een klachtenprotocol en meldcode waarin staat wat er gebeurt bij grensoverschrijdend gedrag.
- Zorg voor goed aannamebeleid. Denk aan:
- Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG)
- Kennismakingsgesprek en referentiecheck
- Ondertekenen van gedragsregels
- Eventuele proefperiode
- Zorg dat VOG-beleid goed geregeld is. Maak afspraken over wanneer en voor wie deze wordt aangevraagd.
Stap 4. Blijf het onderwerp levend houden
- Geef blijvende aandacht aan sociale veiligheid. Benoem het in nieuwsbrieven, op social media en bij bijeenkomsten.
- Organiseer trainingen en bijeenkomsten. Dit versterkt kennis, houding en veiligheid binnen je organisatie.
- Stimuleer een aanspreekcultuur. Geef als bestuur het goede voorbeeld door regels uit te dragen en elkaar respectvol aan te spreken.
- Betrek leden actief. Laat ze meedenken in de werkgroep, evaluaties of tevredenheidsonderzoeken.
- Gebruik externe kennis. Maak naast MOOIWERK ook gebruik van hulp van NOV, NOC*NSF, bonden of CVSN.
Stap 5. Leren en verbeteren
- Blijf in gesprek. Praat op wedstrijddagen of bijeenkomsten met leden over sociale veiligheid.
- Luister en leer. Moedig vrijwilligers aan om ervaringen en ideeën te delen.
- Monitor de voortgang. De werkgroep of het bestuur bekijkt regelmatig of afspraken worden nageleefd.
- Handhaaf regels en geef feedback. Reageer op ongewenst gedrag met respect en blijf het goede voorbeeld geven.
- Ga zorgvuldig om met meldingen. De VCP of het bestuur handelt volgens de meldcode en schakelt de externe vertrouwenspersoon in waar nodig.
- Zoek versterking. Vrijwilligersorganisaties, besturen, coördinatoren en interne vertrouwenscontactpersonen kunnen ook terecht bij de externe vertrouwenspersoon als jullie:
- vragen en casussen hebt rondom veiligheid van derden;
- vragen rondom grensoverschrijdend gedrag van vrijwilligers;
- als er opgeschaald moet worden vanuit de vertrouwenscontactpersoon.
- lees hier meer over wat een externe vertrouwenspersoon doet.
Workshops
MOOIWERK organiseert workshops voor vrijwilligersorganisaties. Ook op het thema sociale veiligheid. Kijk in de kalender en schrijf je in.
November
No Events
Januari 2026
Februari 2026
Maart 2026
Fysieke veiligheid: EHBO en meer
Sociale veiligheid is één. Maar fysieke veiligheid natuurlijk ook. We weten allemaal: ongeluk zit in een klein hoekje. Er kan overal iets gebeuren. Dus óók bij jullie vrijwilligersorganisatie of sportclub. Daarom is het belangrijk dat zo veel mogelijk vrijwilligers weten wat ze kunnen doen in geval van nood. MOOIWERK biedt ondersteuning in samenwerking met RNG Diving, Schok & Pomp, HOBP en partners uit de stad. Denk aan cursussen zoals EHBO, Reanimatie en BHV, klik hier voor meer informatie of om je in te schrijven.
Let op BHV: Het is vervolgens wettelijk verplicht voor organisaties (al bij 1 medewerker, dus ongeacht aantal uren) om BHV geregeld te hebben. Het aantal medewerkers dat je moet opleiden als bedrijfshulpverlener is afhankelijk van de risico’s in jouw organisatie en die duidelijk worden met de RI&E. Voor meer informatie kan je kijken op: Nederlands Instituut Bedrijfshulpverlening: Bhv verplicht? De wet- en regelgeving uitgelegd | NIBHV
Nog vragen?
Heb je een vraag waarop je het antwoord niet hebt kunnen vinden? Of wil je graag persoonlijk met ons in gesprek? MOOIWERK staat voor je klaar! Vul onderstaand formulier in en wij nemen contact met je op.
